فقر آهن، به عنوان یکی از شایع‌ترین کمبودهای تغذیه‌ای در جهان، به ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار، از جمله جنوب کشورمان، به شدت احساس می‌شود. این مشکل نه تنها بر رشد جسمانی و ذهنی کودکان تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند عواقب جدی‌تری از جمله کاهش عملکرد تحصیلی، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها و در نهایت، کاهش بهره‌وری نیروی کار آینده را به دنبال داشته باشد.
چرا فقر آهن در جنوب کشور حادتر است؟
عوامل متعددی در تشدید فقر آهن در مناطق محروم جنوب کشور نقش دارند:
- تغذیه نامناسب: رژیم غذایی نامتعادل و کمبود مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات سبز برگ‌دار و میوه‌های خشک، از اصلی‌ترین دلایل این مشکل است.
- فقر اقتصادی: بسیاری از خانواده‌های این مناطق به دلیل مشکلات اقتصادی، توانایی تأمین مواد غذایی مورد نیاز فرزندان خود را ندارند.
- بیماری‌های مزمن: شیوع برخی بیماری‌ها مانند انگل‌ها و عفونت‌های مزمن، می‌تواند جذب آهن را در بدن کاهش دهد.
- رشد سریع: کودکان در دوران رشد به آهن بیشتری نیاز دارند و در صورت تأمین نشدن این نیاز، دچار کمبود آهن می‌شوند.
گزارش سایت فردای اقتصاد از ربته بندی استان‌های کشور از نظر محرومیت
طبق گزارش پایش فقر سال ۱۴۰۰ که توسط وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی منتشر شده است، استان سیستان و بلوچستان با نرخ فقر بالاتر از ۵۰ درصد، محروم‌ترین استان کشور شناخته شده است. این در حالی است که نرخ فقر در کل کشور حدود ۳۰ درصد برآورد می‌شود.
به گزارش فردای اقتصاد، با ترکیب داده‌های هزینه و درآمد خانوار با داده‌های پایگاه رفاه ایرانیان و شاپرک، یک شاخص ترکیبی برای محرومیت محاسبه شده است که در آن استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، هرمزگان و لرستان به عنوان محروم‌ترین استان‌های کشور معرفی شده‌اند. در مقابل، استان‌های مرکزی ایران مانند یزد و تهران کمترین میزان محرومیت را دارا هستند.
عواقب فقر آهن در کودکان
کمبود آهن در کودکان می‌تواند عواقب جدی زیر را به دنبال داشته باشد:
- کاهش عملکرد تحصیلی: فقر آهن با کاهش تمرکز، حافظه و توانایی یادگیری ارتباط مستقیم دارد.
- کاهش رشد: آهن برای رشد سلول‌های بدن ضروری است و کمبود آن می‌تواند باعث کوتاهی قد و وزن کم شود.
- ضعف سیستم ایمنی: کودکان مبتلا به فقر آهن مستعد ابتلا به عفونت‌ها هستند.
- خستگی و بی‌حالی: کمبود آهن باعث کاهش انرژی و خستگی مفرط در کودکان می‌شود.
نقش مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین
سوپ، به دلیل تنوع مواد تشکیل‌دهنده، می‌تواند منبع غنی از آهن و پروتئین باشد. همچنین، سوپ به راحتی هضم می‌شود و برای کودکان کم‌اشتها نیز قابل قبول است. برخی از مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین که می‌توان در تهیه سوپ استفاده کرد عبارتند از:
- گوشت قرمز: گوشت گاو، گوسفند و مرغ از منابع غنی آهن هستند.
- حبوبات: لوبیا، عدس و نخود حاوی آهن و پروتئین فراوان هستند.
- سبزیجات سبز برگ‌دار: اسفناج، کلم پیچ و جعفری از منابع خوب آهن هستند.
- تخم مرغ: تخم مرغ منبع پروتئین باکیفیت و آهن است.
راهکارهای مقابله با فقر آهن
برای مقابله با فقر آهن در دانش‌آموزان مناطق محروم، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- توزیع مکمل‌های آهن: توزیع مکمل‌های آهن به صورت منظم در مدارس و مراکز بهداشتی می‌تواند به رفع کمبود آهن کمک کند.
- آموزش تغذیه: آموزش تغذیه صحیح به والدین و کودکان در مورد اهمیت مصرف غذاهای غنی از آهن و پروتئین ضروری است.
- برنامه‌های تغذیه‌ای: اجرای برنامه‌های تغذیه‌ای در مدارس، مانند ارائه صبحانه یا میان‌وعده‌های سالم، می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه دانش‌آموزان کمک کند.
اقدامات کریمانه برای مقابله با فقر آهن
خیریه کریمانه با انجام اقداماتی مانند:
- غربالگری دانش‌آموزان: شناسایی دانش‌آموزان مبتلا به کمبود آهن
- توزیع میوه، سوپ و آش: تأمین مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین
- توزیع دارو: درمان بیماری‌های زمینه‌ای که بر جذب آهن تأثیر می‌گذارند
به بهبود وضعیت تغذیه دانش‌آموزان مناطق محروم کمک کرده است.
نتیجه‌گیری
فقر آهن در دانش‌آموزان مناطق محروم جنوب کشور، یک چالش جدی است که نیازمند توجه و اقدامات همه جانبه است. با همکاری دولت، سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین می‌توان با اجرای برنامه‌های تغذیه‌ای مناسب، آموزش تغذیه و توزیع مکمل‌های آهن، به بهبود وضعیت تغذیه این کودکان و کاهش عواقب ناشی از فقر آهن کمک کرد.
کلمات کلیدی: فقر آهن، کودکان، مناطق محروم، جنوب کشور، سوپ، مواد غذایی غنی از آهن، پروتئین، تغذیه، سلامت، رشد، آموزش، کریمانه
بدون دیدگاه